Twórczość Fryderyka Chopina

O twórczości Chopina

Znakomitą większość wszystkich kompozycji napisanych przez Chopina stanowią utwory przeznaczone na fortepian solo. Oprócz tego są też dzieła na fortepian i orkiestrę, fortepian i wiolonczelę, trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę oraz pieśni na głos z fortepianem.

Chopin sięgał do bardzo wielu różnych, istniejących już gatunków kompozytorskich, wykorzystując je w swej twórczości (jak np. nokturny, etiudy, sonaty). Ponadto sam tworzył gatunki nowe (np. mazurki). Bardzo znaczące miejsce wśród wszystkich utworów zajmują, tworzone przez całe życie, polonezy i mazurki.

Polonezy

Chopin w polonezach podejmuje tradycję gatunku polskiego tańca narodowego, zwanego chodzonym. Część polonezów jest opusowanych (tzn. kompozytor sam przyporządkował im numerację, a utwory te zostały wydane za jego życia), natomiast pozostałe zawierają adnotację posth. bądź numerację opusu powyżej 65 (tzn. wydane po śmierci kompozytora).

  • Polonez B-dur op. posth.
  • Polonez g-moll op. posth.
  • Polonez As-dur op. posth.
  • Polonez gis-moll op. posth.
  • Polonez d-moll op. 71 nr 1
  • Polonez B-dur op. 71 nr 2
  • Polonez f-moll op. 71 nr 3
  • Polonez b-moll op. posth. „Les Adieux”
  • Polonez Ges-dur op. posth.
  • Polonez cis-moll op. 26 nr 1
  • Polonez es-moll op. 26 nr 2
  • Polonez A-dur op. 40 nr 1
  • Polonez c-moll op. 40 nr 2
  • Polonez fis-moll op. 44
  • Polonez As-dur op. 53
  • Polonez-Fantazja As-dur op. 61
  • Andante spianato i Wielki Polonez Es-dur op. 22 (istnieją dwie wersje: na fortepian solo lub z towarzyszeniem orkiestry)
  • Introdukcja i Polonez C-dur na fortepian i wiolonczelę op. 3

Mazurki

Są to miniatury (tzn. małe utwory), które wywodzą się od gatunku na wpół użytkowego, przeznaczonego do tańca. Mazurki oparte są na tradycji muzyki ludowej, a w szczególności trzech tańców tradycyjnych: mazura, kujawiaka i oberka. Chopin tworzył je nieprzerwanie od 1825 roku aż do chwili śmierci.

  • 4 Mazurki op. 6 : fis-moll, cis moll, E-dur, es-moll
  • 5 Mazurków op. 7 : B- dur, a-moll, f-moll, As-dur, C-dur
  • 4 Mazurki op. 17 : B-dur, e-moll, As-dur, a-moll
  • 4 Mazurki op. 24 : g-moll, C-dur, As-dur, b-moll
  • 4 Mazurki op. 30 : c-moll, h-moll, Des-dur, cis-moll
  • 4 Mazurki op. 33 : gis-moll, C-dur, D-dur, h-moll
  • 4 Mazurki op. 41 : e-moll, H-dur, As-dur, cis-moll
  • 3 Mazurki op. 50 : G-dur, As-dur, cis-moll
  • 3 Mazurki op. 56 : H-dur, C-dur, c-moll
  • 3 Mazurki op. 59 : a-moll, As-dur, fis-moll
  • 3 Mazurki op. 63 : H-dur, f-moll, cis-moll
  • 4 Mazurki op. 67 : G-dur, g-moll, C-dur, a-moll
  • 4 Mazurki op. 68 : C-dur, a-moll, F-dur, f-moll
  • Mazurek B-dur
  • Mazurek G-dur
  • Mazurek D-dur
  • Mazurek B-dur
  • Mazurek C-dur
  • Mazurek As-dur

Walce

Utwory inspirowane formą taneczną walca, ale jako kompozycje nie pełnią roli użytkowej, lecz przeznaczone są wyłącznie do słuchania. Powstało ich 19.

  • Grande Valse Brillante Es-dur op. 18
  • Grande Valse Brillante As-dur op. 34 nr 1
  • Grande Valse Brillante a-moll op. 34 nr 2
  • Grande Valse Brillante F-dur op. 34 nr 3
  • Grande Valse As-dur op. 42
  • Walc Des-dur op. 64 nr 1
  • Walc cis-moll op. 64 nr 2
  • Walc As-dur op. 64 nr 3
  • Walc As-dur op. 69 nr 1
  • Walc h- moll op. 69 nr 2
  • Walc Ges-dur op. 70 nr 1
  • Walc As-dur op. 70 nr 2
  • Walc Des-dur op. 70 nr 3
  • Walc e-moll op. posth.
  • Walc E-dur op. posth.
  • Walc As-dur op. posth.
  • Walc Es-dur op. posth.

Ronda

Rondo jest to forma charakteryzująca się zasadą kilkakrotnego powtarzania podstawowej myśli muzycznej (tzw. refrenu), przedzielonej różnorodnymi kupletami. Chopin z właściwą sobie fantazją wykorzystał w swoich utworach tę znaną formę.

  • Rondo c-moll op. 1
  • Rondo ala Mazur F-dur op. 5
  • Rondo Es-dur op. 16
  • Rondo C-dur na 2 fortepiany op. 73
  • Rondo C-dur op. posth.

Wariacje

Jest to forma cykliczna, polegająca na przetwarzaniu na rozmaite sposoby tematu muzycznego, będącego tym samym tematem wariacji. Tematy wariacji chopinowskich zaczerpnięte są z repertuaru pieśniowego i operowego. Wzorów gatunku dostarczały Chopinowi utwory klasyczne, wiedeńskie.

  • Wariacje E-dur na temat niemieckiej pieśni ludowej „Der Schweitzerbub”op. posth.
  • Wariacje D-dur na temat pieśni T. Moore’a, op. posth. na 4 ręce
  • Wariacje B-dur na temat arii „La ci darem la mano” z opery „Don Juan” Mozarta
  • Op. 2 (na fortepian i orkiestrę)
  • Wariacje A-dur („Warianty”)
  • Wariacje B-dur na temat ronda „Je vends des scapulaires” z opery „Ludovic” Hérolda i Halévy’ego
  • Wariacje E-dur z Hexameronu na temat marsza z opery „Purytanie” Belliniego

Etiudy

Chopin uczynił z formy etiudy dzieła, stanowiące nie tylko zestaw ćwiczeń technicznych dla pianistów, jak to było dotychczas, lecz zdecydowanie wykroczył poza te praktyczne zadania, nadając tym utworom wyjątkową ekspresję i głębię wyrazu.

  • 12 Etiud op. 10 : C-dur, a-moll, E-dur, cis-moll, Ges-dur, es-moll, C-dur
  • F-dur, f-moll, As-dur, Es-dur, c-moll
  • 12 Etiud op. 25 : As-dur, f-moll, F-dur, a-moll, e-moll, gis-moll, cis-moll,
  • Des-dur, Ges-dur, h-moll, a-moll, c-moll
  • Trois Nouvelles Etudes : f-moll, As-dur, Des-dur

Preludia

To cykl krótkich utworów, obejmujący wszystkie 24 tonacje, powstały na Majorce, zimą w 1838/39. Chopin grał preludia na swoich koncertach w Paryżu i Londynie, zwykle po kilka na rozpoczęcie recitalu. Dzisiaj wykonuje się je w grupach lub całości, jako cykl kompozycyjny.
Oprócz cyklu 24 Preludiów, istnieje jeszcze jedno Preludium, jako osobny utwór.

  • 24 Preludia op. 28 : C-dur, a-moll, G-dur, e-moll, D-dur, h-moll, A-dur,
  • fis-moll, E-dur, cis-moll, H-dur, gis-moll, Fis-dur, es-moll, Des-dur, b-moll, As-dur, f-moll, Es-dur,
  • c-moll, B-dur, g-moll, F-dur, d-moll
  • Preludium cis-moll op. 45

Impromptus

Utwory te mają charakter improwizacyjnej swobody, będącej wynikiem modnego w owym czasie publicznego improwizowania na zadany temat.

  • Impromptu As-dur op. 29
  • Impromptu Fis-dur op. 36
  • Impromptu Ges-dur op. 51
  • Fantazja-Impromptu cis-moll op. posth. 66

Nokturny

Forma nokturnu bezpośrednio nawiązuje do gatunku, stworzonego przez Irlandczyka Johna Fielda. Sam tytuł nokturn w wolnym tłumaczeniu oznacza „pieśń nocy”.

  • 3 Nokturny op. 9: b-moll, Es-dur, H-dur
  • 3 Nokturny op.15: F-dur, Fis-dur, g-moll
  • 2 Nokturny op.27: cis-moll, Des-dur
  • 2 Nokturny op.32: H-dur, As-dur
  • 2 Nokturny op.37: g-moll, G-dur
  • 2 Nokturny op.48: c-moll, fis-moll
  • 2 Nokturny op.55: f-moll, Es-dur
  • 2 Nokturny op.62: H-dur, E-dur
  • Nokturn e-moll op.72 nr.1
  • Nokturn cis-moll op.posth.
  • Nokturn e-moll op.posth.

Ballady

Chopin jest twórcą ballady jako nowego gatunku muzyki fortepianowej, typowo romantycznego o charakterze epickim. W muzyce instrumentalnej nie odnotowuje się wcześniej tej właśnie formy.

  • Ballada g-moll op. 23
  • Ballada F-dur op. 38
  • Ballada As-dur op. 47
  • Ballada f-moll op. 52

Scherza

Scherza chopinowskie stanowią kulminacyjny punkt w historii tego gatunku. Każde z jego scherz, choć oparte na od dawna kształtującej się formie, ma własny odcień wyrazowy i własną odmianę tej formy.

  • Scherzo h-moll op. 20
  • Scherzo b-moll op. 21
  • Scherzo cis-moll op. 39
  • Scherzo E-dur op. 54

Sonaty

Wszystkie sonaty Chopina to formy czteroczęściowe, nawiązujące do tradycji formy sonatowej. Wraz z balladami, scherzami i Fantazją f-moll op. 49, Sonaty b-moll i h-moll stanowią grupę utworów mistrzowskich warsztatowo, najbardziej intensywnych w wyrazie i są szczytowym osiągnięciem w całej twórczości kompozytora.

  • Sonata c-moll op. 4
  • Sonata b-moll op. 35
  • Sonata h-moll op. 58
  • Sonata g-moll op. 65 na fortepian i wiolonczelę

Utwory na fortepian z towarzystwem orkiestry

Utwory na fortepian i orkiestrę pisał Chopin wyłącznie w latach młodzieńczych; powstały w czasie studiów lub bezpośrednio po nich. Oba koncerty, to utwory trzyczęściowe a pozostałe utwory oparte są na różnorodnych gatunkach, takich jak: wariacje, rondo, polonez.

  • Wariacje B-dur na temat „La ci darem la mano” z opery „Don Juan” Mozarta
  • op. 2
  • Koncert e-moll op. 11
  • Fantazja na tematy polskie A-dur op. 13
  • Rondo ala krakowiak F-dur op. 14
  • Koncert f-moll op. 21
  • Andante spianato i Wielki Polonez Es-dur op. 22

Pieśni

Pieśni i piosnki Chopina powstawały w sytuacjach towarzyskich, wpisywane do sztambuchów śpiewających pań lub improwizowane na spotkaniach emigracyjnych. Inspirowane były tekstami polskich poetów współczesnych, m.in. Mickiewicza, Pola, Krasińskiego.

  • „Jakież kwiaty, jakie wianki” op. posth.
  • „Życzenie” op. 74 nr 1
  • „Gdzie lubi” op. 74 nr 5
  • „Czary” op. posth.
  • „Hulanka” op. 74 nr 4
  • „Precz z moich oczu” op. 74 nr 6
  • „Poseł” op. 74 nr 7
  • „Wojak” op. 74 nr 10
  • „Piosnka litewska” op. 74 nr 16
  • „Smutna rzeka” op. 74 nr 3
  • „Narzeczony” op. 74 nr 15
  • „Leci liście z drzewa” op.74 nr 17
  • „Pierścień” op.74 nr 14
  • „Moja pieszczotka” op. 74 nr 12
  • „Wiosna” op. 74 nr 2
  • „Śliczny chłopiec” op. 74 nr 8
  • „Dwojaki koniec” op. 74 nr 11
  • „Nie ma, czego trzeba” op. 74 nr 13
  • „Z gór, gdzie dźwigali” op. 74 nr 9

Pozostałe kompozycje

  • Trio g-moll op. 8 na fortepian, skrzypce i wiolonczelę
  • Bolero a-moll op. 19
  • Tarantella As-dur op. 43
  • Allegro de concert A-dur op. 46
  • Fantazja f-moll op. 49
  • Berceuse Des-dur op. 57
  • Barkarola Fis-dur op. 60
  • Marsz żałobny c-moll op. posth.
  • Trois Ecossaises op. 72 : D-dur, G-dur, Des-dur
  • Allegretto op. posth.
  • Grand duo concertant E-dur op. posth. na temat z opery „Robert Diabeł” Meyerbeera na fortepian i wiolonczelę
  • Cantabile B-dur op. posth.
  • Presto con leggierezza As-dur op. posth.
  • Andantino g-moll op. posth.
  • Sostenuto Es-dur op. posth.
  • Moderato E-dur op. posth.
  • Largo Es-dur op. posth.

Utwory niepewnej autentyczności

  • Mazurek D-dur
  • Mazurek D-dur (druga wersja)
  • Mazurek C-dur
  • Walc Es-dur
  • Contredanse Ges-dur
  • Wariacje E-dur na temat “Non piu mesta” z opery “Kopciuszek” Rossiniego,
  • na flet i fortepian
  • Fuga a-moll
  • Preludium F-dur
  • Andantino d-moll
  • Galop As-dur (“Marquis”)

Spis wszystkich utworów

NazwaOpusRok
Rondo c-moll11825
Wariacje B-dur na temat 'La ci darem la mano’ na fortepian i orkiestrę21827
Polonez C-dur na fortepian i wiolonczelę31829, 1830
Sonata c-moll41827-1828
Rondo a’la Mazur F-dur51826
Mazurki:61832 (nr 1 i całość)
nr 1 fis-moll  
nr 2 cis-moll  
nr 3 E-dur 1830
nr 4 es-moll  
nr 5 C-dur  
Mazurki:71832 (całość)
nr 1 B-dur  
nr 2 a-moll 1830
nr 3 f-moll 1831
nr 4 As-dur 1824
Trio g-moll, na fortepian, skrzypce i wiolonczelę81828-1829
Nokturny:91832
nr 1 h-moll  
nr 2 Es-dur  
nr 3 H-dur  
Etiudy:101829-1833
nr 1 C-dur  
nr 2 a-moll  
nr 3 E-dur  
nr 4 cis-moll  
nr 5 Ges-dur  
nr 6 es-moll  
nr 7 C-dur  
nr 8 F-dur  
nr 9 f-moll  
nr 10 As-dur  
nr 11 Es-dur  
nr 12 c-moll  
Koncert e-moll na fortepian i orkiestrę111830
Wariacje B-dur na temat 'Je vends des Scapulaires’121833
Fantazja A-dur na fortepian i orkiestrę131828
Rondo a’la Krakowiak F-dur na fortepian i orkiestrę141828
Nokturny:151833
nr 1 F-dur  
nr 2 Fis-dur  
nr 3 g-moll  
Rondo Es-dur161833
Mazurki:171833
nr 1 B-dur  
nr 2 e-moll  
nr 3 As-dur  
nr 4 a-moll  
Walc Es-dur181833
Bolero C-dur191833
Scherzo h-moll201833
Koncert f-moll na fortepian i orkiestrę211829
Polonez Es-dur na fortepian i orkiestrę221830-1835
Ballada g-moll231833
Mazurki:241833
nr 1 g-moll  
nr 2 C-dur  
nr 3 As-dur  
nr 4 h-moll  
Etiudy:251835-1837
nr 1 As-dur  
nr 2 f-moll  
nr 3 F-dur  
nr 4 a-moll  
nr 5 e-moll  
nr 6 gis-moll  
nr 7 cis-moll  
nr 8 Des-dur  
nr 9 Ges-dur  
nr 10 h-moll  
nr 11 a-moll  
nr 12 c-moll  
Polonezy:261835
nr 1 cis-moll  
nr 2 es-moll  
Nokturny:271835
nr 1 cis-moll  
nr 2 Des-dur  
Preludia:281838-1839
nr 1 C-dur  
nr 2 a-moll  
nr 3 G-dur  
nr 4 e-moll  
nr 5 D-dur  
nr 6 h-moll  
nr 7 A-dur  
nr 8 fis-moll  
nr 9 E-dur  
nr 10 cis-moll  
nr 11 H-dur  
nr 12 gis-moll  
nr 13 Fis-dur  
nr 14 es-moll  
nr 15 Des-dur  
nr 16 b-moll  
nr 17 As-dur  
nr 18 f-moll  
nr 19 Es-dur  
nr 20 c-moll  
nr 21 B-dur  
nr 22 g-moll  
nr 23 F-dur  
nr 24 d-moll  
Impromptu As-dur291837
Mazurki:301837
nr 1 c-moll  
nr 2 h-moll  
nr 3 Des-dur  
nr 4 cis-moll  
Scherzo b-moll311837
Nokturny:321837
nr 1 H-dur  
nr 2 As-dur  
Mazurki:331838
nr 1 gis-moll  
nr 2 C-dur  
nr 3 D-dur  
nr 4 h-moll  
Walce:34 
nr 1 As-dur 1835
nr 2 a-moll 1838
nr 3 F-dur 1838
Sonata b-moll (Marsz żałobny)351837, 1839
Impromptu Fis-dur361839
Nokturny:37 
nr 1 g-moll 1838
nr 2 G-dur 1839
Ballada F-dur381839
Scherzo cis-moll391839
Polonezy:40 
nr 1 A-dur 1838
nr 2 c-moll 1839
Mazurki:411838 (nr 1), 1839
nr 1 e-moll  
nr 2 H-dur  
nr 3 As-dur  
nr 4 cis-moll  
Walc As-dur421840
Tarantela As-dur431841
Wielki Polonez fis-moll441841
Preludium cis-moll451841
Allegro de concert A-dur461834-1841
Ballada As-dur471841
Nokturny:481841
nr 1 c-moll  
nr 2 fis-moll  
Fantazja f-moll491841
Mazurki:501842
nr 1 G-dur  
nr 2 As-dur  
nr 3 cis-moll  
Impromptu Ges-dur511842
Ballada f-moll521842-1843
Polonez As-dur531842-1843
Scherzo E-dur541842-1843
Nokturny:551842-1844
nr 1 f-moll  
nr 2 Es-dur  
Mazurki:561843-1844
nr 1 H-dur  
nr 2 C-dur  
nr 3 c-moll  
Berceuse Des-dur571844
Sonata h-moll581844
Mazurki:591845
nr 1 a-moll  
nr 2 As-dur  
nr 3 fis-moll  
Barkarola Fis-dur601845-1846
Polonez-Fantazja As-dur611846
Nokturny:621846
nr 1 H-dur  
nr 2 E-dur  
Mazurki:631846
nr 1 H-dur  
nr 2 f-moll  
nr 3 cis-moll  
Walce:641847
nr 1 Des-dur  
nr 2 cis-moll  
nr 3 As-dur  
Sonata g-moll na fortepian i wiolonczelę651845-1846
Impromptu-Fantaisie cis-moll(66)1834
Mazurki:(67) 
nr 1 G-dur 1835
nr 2 g-moll 1848 lub 1849
nr 3 C-dur 1835
nr 4 a-moll 1846
Mazurki:(68) 
nr 1 C-dur 1830
nr 2 a-moll 1827
nr 3 F-dur 1830
nr 4 f-moll 1848 lub 1849
Walce:(69) 
nr 1 As-dur 1835
nr 2 h-moll 1829
Walce:(70) 
nr 1 Ges-dur 1832
nr 2 f-moll 1842
nr 3 Des-dur 1829
Polonezy:(71)1827,1828,1829
nr 1 d-moll  
nr 2 B-dur  
nr 3 f-moll  
Écossaises:(72)1826 lub 1830
nr 3 D-dur  
nr 4 G-dur  
nr 5 Des-dur  
Marsz żałobny c-moll nr 2(72)1826 lub 1827 lub 1829
Nokturn e-moll nr 1(72)1827
Rondo C-dur na dwa fortepiany(73)1828
Pieśni:(74) 
1. Życzenie, G-dur (S. Witwicki) 1829
2. Wiosna, g-moll (S. Witwicki)  
3. Smutna Rzeka, fis-moll (S. Witwicki) 1831
4. Hulanka, C-dur (S. Witwicki) 1830
5. Gdzie lubi, A-dur (S. Witwicki) 1829
6. Precz z moich oczu, f-moll (A. Mickiewicz) 1827
7. Poseł, D-dur (S. Witwicki) 1831
8. śliczny chłopiec, D-dur (B. Zaleski), f-moll (A. Mickiewicz) 1841
9. Melodia, G-dur (Z. Krasiński) 1847
10. Wojak, As-dur (S. Witwicki) 1831
11. Dwojaki koniec, d-moll (B. Zaleski) 1845
12. Moja pieszczotka, Ges-dur (A. Mickiewicz) 1837
13. Nie ma czego trzeba, a-moll (B. Zaleski) 1845
14. Pierścień, Es-dur (S. Witwicki) 1836
15. Narzeczony, c-moll (S. Witwicki) 1831
16. Piosnka litewska, F-dur (L. Osiński) 1831
17. Leci liście z drzewa, es-moll (W. Pol) 1836
Cantabile B-dur 1834
Duo concertant E-dur na fortepian i wiolonczelę 1831
Etudes de la Méthode des méthodes: 1839-1840
nr 1 f-moll  
nr 2 As-dur  
nr 3 Des-dur  
Fuga a-moll 1827 lub 1841
Largo Es-dur 1847
Mazur G-dur „Jakież kwiaty, jakie wianki” wpisany do albumu Vaclava Hanki 1829
Mazur G-dur 1826
Mazur B-dur 1826
Mazur As-dur 1834
Mazur a-moll 1840
Mazurek a-moll (Notre Temps) 1841
Moderato E-dur (Feuille d’Album) 1843
Nokturn cis-moll (Lento con gran espressione) 1830
Nokturn c-moll 1847
Pieśni:  
Czary, d-moll (S. Witwicki) 1830
Dumka (B. Zaleski) 1840
Polonez B-dur 1817
Polonez g-moll 1817
Polonez As-dur 1821
Polonez gis-moll 1822 lub 1824
Polonez b-moll 1826
Polonez Ges-dur 1829
Preludium As-dur (Presto con leggerezza) 1834
Souvenir de Paganini A-dur 1829
Walc E-dur 1829 lub 1830
Walc As-dur 1830
Walc e-moll 1830
Walc Es-dur 1840
Walc a-moll 1847
Wariacje E-dur na temat 'Steh’ auf, steh’ auf o du Schweitzer Bub’ 1824
Wariacje D-dur na temat arii Moore’a na fortepian na 4 ręce 1826
Wariacje E-dur z Hexameronu 1837